Ailanthus glandulosa

Ailanthus altissima (Mill.) Swingle

Bożodrzew gruczołowaty

Simarubaceae – Biegunecznikowate

(TM)

POCHODZENIE I OPIS

Bożodrzew gruczołowaty (Ailanthus glandulosa) jest nazwą pochodzącą od malezyjskiego słowa, które oznacza „niebiańskie drzewko”. To monumentalne drzewo należące do rodziny Simarubaceae, o liściach pierzasto złożonych i wolnopłatkowych kwiatach zdobi we Francji wiele alejek spacerowych i nosi nazwę vernis du Japon.

Pranalewkę przygotowuje się z liści i młodych, rozgałęzionych, kwitnących gałązek. Zawiera ona wiele związków w tym polifenole i kwercetynę o działaniu wenotonicznym.

DZIAŁANIE OGÓLNE

Pierwszy znany przypadek zatrucia został opisany przez M. L. Tylera. Dotyczył on córki doktora Hughesa, która zatruła się wskutek żucia łodyżki Ailanthus. Ojciec pacjentki opublikował swoją obserwację w 1864r. podając następujący opis:

„U dziewczynki pojawiły się wszystkie objawy charakterystyczne dla ciężkiej postaci szkarlatyny:

• silne bóle głowy, wymioty, światłowstręt, zawroty głowy
• zaczerwienienie twarzy, słabo wypełnione, przyspieszone tętno
• naprzemienne występowanie senności i pobudzenia.

A po dwóch godzinach wystąpiły:

• utrata świadomości, majaczenia i nieustające mamrotanie
• uogólniona, drobnoplamista wysypka z miejscami o ciemnym, prawie sinym zabarwieniu. Wykwity występowały najliczniej w obrębie czoła i twarzy”.

Publikacja ta nie zdobyła większego oddźwięku, mimo że Hughs sugerował stosowanie Ailanthus w ciężkich postaciach szkarlatyny.

Dopiero w 1868r. podczas epidemii szkarlatyny doktor Chalmers udowodnił szczególną skuteczność Ailanthus glandulosa w jej ciężkich przypadkach.

W encyklopedycznej Matière médicale pure Allena podano kilka „dowodów”, które uzupełniły opis objawów zebranych na podstawie obserwacji różnych przypadków zatruć i potwierdziły ich znaczenie.

Zarówno obraz zatrucia, jak i obserwacje kliniczne wykazały potrójny tropizm leku do:

• ośrodkowego układu nerwowego
• układu krążenia, krwi
• błon śluzowych.

OBJAWY NEUROLOGICZNE

• Stan osłabienia, a nawet osłupienie i majaczenia występujące w przebiegu gorączki, rozszerzone źrenice i fotofobia.
• Wtórna depresja ośrodków oddechowych prowadząca do wystąpienia duszności i sinicy.

OBJAWY ZE STRONY UKŁADU KRĄŻENIA I ZMIANY W OBRAZIE KRWI

• Bierne przekrwienie skóry będące przyczyną „purpurowej karnacji”, siny wygląd, występowanie ciemnych, rozproszonych, wolno pojawiających się zmian rumieniowych, które ponownie powoli pojawiają się po ustąpieniu pod wpływem ucisku.
• Zmiany w obrazie krwi charakteryzujące się skłonnością do hemolizy:
• krwawienia bardzo ciemną krwią
• plamica i wybroczyny.

ZMIANY W OBRĘBIE BŁON ŚLUZOWYCH

Są umiejscowione przede wszystkim w obrębie górnych dróg oddechowych; są to:

• Suchy, „popękany” język, pokryty brązowym nalotem w środkowej części.
• Silna dysfagia wywołana ostrym stanem zapalnym i przekrwieniem; błona śluzowa gardła jest ciemnoczerwona, obrzęknięta, ze skłonnością do krwawienia.
• Owrzodzenia migdałków, nieprzyjemny zapach z ust, bolesne, powiększone węzły chłonne.
• Podrażniający wyciek z nosa, niekiedy z domieszką krwi.

OBJAWY CHARAKTERYSTYCZNE

• ODCZUCIA
• Niedrożność, suche, chropowate gardło.
• Bolesność podczas przełykania, z bólem promieniującym do uszu.
• Zawroty głowy i nudności po przyjęciu pozycji siedzącej.
• MODALNOŚCI

POGORSZENIE

• w pozycji siedzącej w łóżku
• podczas przełykania (odruchowy ból ucha)
• pod wpływem ucisku w obrębie klatki piersiowej.

POPRAWA

• po wypiciu zimnych napojów.
• OBJAWY TOWARZYSZĄCE
• Halucynacje wzrokowo w przebiegu stanów gorączkowych, widzenie małych zwierzątek.
• Silne osłabienie, adynamia.

PODSTAWOWE WSKAZANIA KLINICZNE I DAWKOWANIE

Dawniej Ailanthus stosowano z dobrym skutkiem w leczeniu chorób infekcyjnych o ciężkim przebiegu (opisanych przez Marfana), takich jak:

      ▲ Ciężka postać płonicy i odry.

      ▲ Ciężkie postaci anginy wrzodziejącej lub martwiczej oraz błonicy.

Ta wzmianka historyczna nadal uzasadnia stosowanie Ailanthus w wyżej wymienionych przypadkach, przy czym lek ten należy stosować jednocześnie z leczeniem klasycznym lub wtedy, gdy ono zawiodło.

Natomiast Ailanthus glandulosa nadal pozostaje bardzo wskazanym lekiem pierwszej pomocy w przypadku mononukleozy zakaźnej. Lek należy podawać w rozcieńczeniu 5 lub 9 CH, pięć granulek dwa do sześciu razy dziennie, w zależności od nasilenia objawów.

Ponadto uzyskuje się dobre efekty, podając Ailanthus glandulosa w przypadku utrzymującej się bolesności gardła po przebytej anginie paciorkowcowej lub w początkowym stadium anginy.