Actaea racemosa
ACTAEA RACEMOSA (CIMICIFUGA RACEMOSA)
Cimicifuga racemosa L. Nutt.
(=Actaea racemosa L.)
Pluskwica groniasta
Ranunculaceae - Jaskrowate
(TM)
POCHODZENIE I OPIS
Cimicifuga racemosa L. Nutt. (= Actaea racemosa L.), pluskwica groniasta jest rośliną należącą do rodziny Jaskrowatych, pochodzącą z Ameryki Północnej. Pranalewkę przygotowuje się z podziemnych części rośliny.
Do głównych związków aktywnych należą:
• związki o działaniu estrogennym, dzięki którym lek ten wykazuje tropizm do narządów rodnych. Ziele i korzeń pluskwicy były niegdyś stosowane w leczeniu klasycznym zaburzeń miesiączkowania.
• akteina, pochodna tetracyklicznych trójterpenów o działaniu obniżającym ciśnienie tętnicze krwi (ze względu na jej występowanie pluskwicę groniastą stosowano dawniej w leczeniu klasycznym szumów w uszach lub zaburzeniach snu u osób z nadciśnieniem tętniczym krwi)
• liczne alkaloidy, w tym cytyzyna lub N-metylocytyzyna (występuje ona również w Caulophyllum), która powoduje bóle mięśniowe, zwłaszcza mięśnia macicy.
W dużych dawkach Actaea racemosa wywołuje objawy neurotoksyczne.
DZIAŁANIE OGÓLNE
Składem chemicznym pranalewki można tłumaczyć szczególne powinowactwo do:
• narządów rodnych
• mięśni
• ośrodkowego układu nerwowego
OBJAWY GINEKOLOGICZNE
Świadczą przede wszystkim o występowaniu zaburzeń endokrynologicznych, najczęściej o typie hiperestrogenizmu.
Związek z cyklem miesiączkowym objawia się przede wszystkim:
• częstym występowaniem zespołu napięcia przedmiesiączkowego przebiegającego z bolesnością piersi i charakterystycznym ostrym, silnym bólem umiejscowionym pod lewą piersią, który w przypadku dłuższego utrzymywania się może sugerować pochodzenie opłucnowe.
• niekiedy obecnością zespołu międzymiesiączkowego z bolesną owulacją
• miedzymiesiączkami zwykle przyspieszonymi, obfitymi, z krwawieniami ciemną krwią, niekiedy z obecnością skrzepów, bądź opóźnionymi i nieregularnymi, którym zwykle towarzyszą:
• bóle wprost proporcjonalne do wycieku; im krwawienie miesięczne jest bardziej obfite, tym silniejsze są dolegliwości bólowe charakteryzujące się:
• bólem przeszywającym miednicę mniejszą od jednego stawu biodrowego do drugiego i promieniującym do ud.
Ponadto wśród objawów ginekologicznych można zaobserwować:
• nadwrażliwość bólową w podbrzuszu
• bolesność mięśni podbrzusza
• ból macicy ,,przeszywający brzuch na wylot”
OBJAWY MIĘŚNIOWE
Są konsekwencją dolegliwości bólowych związanych ze wzmożonym napięciem mięśniowym. Należą do nich:
• ból karku ,,odciągający głowę do tyłu”
• bóle pleców pojawiające się w następstwie wykonywania niektórych prac fizycznych wymagających przyjęcia pozycji ciała powodującej wzrost napięcia mięśniowego, jak: pisanie na maszynie, gra na pianinie, praca przy komputerze itp.
•.bóle mięśniowe wywołane zmianami w obrębie siódmego kręgu szyjnego i/lub trzech pierwszych kręgów piersiowych
• wrażliwość bólowa na ucisk wyrostków kolczystych Th4, Th5, Th8 (objaw ten był przypisywany przez niektórych ginekologów jako jeden z objawów świadczących o hiperestrogenizmie)
• kłujące, zaciskające bóle serca, promieniujące do lewego ramienia (przypominające dusznicę bolesną)
• ból zlokalizowany pod lewą piersią
• ból lewego ramienia z towarzyszącym drętwieniem
• ból dolnej części pleców promieniujący do stawów biodrowych i ud
• bolesność ścięgna Achillesa.
OBJAWY NEUROLOGICZNE
Poza objawami spastycznymi występują:
• bóle głowy w okolicy potylicznej promieniujące do oczu
• bóle głowy z uczuciem gniecenia i ,,za dużego mózgu”
• uczucie ,,pełności” w obrębie szczytu czaszki
• bóle głowy zmniejszające się pod wpływem świeżego powietrza , mimo uogólnionej wrażliwości na zimno
• pobudzenie z gadatliwością, występujące na przemian z objawami somatycznymi.
OBJAWY CHARAKTERYSTYCZNE
A - ODCZUCIA
• Napadowe, kurczowe bóle z uczuciem dreszczy.
• Bóle pod lewą piersią.
• Wrażenie zatrzymania czynności serca z towarzyszącą dusznością.
B - MODALNOŚCI
POGORSZENIE
• w trakcie miesiączki
• pod wpływem zimna i wilgoci
POPRAWA
– Pod wpływem ciepła, z wyjątkiem bólów głowy, które zmniejszają się pod wpływem chłodu.
RYTM
• Naprzemienne występowanie zaburzeń zachowania z objawami somatycznymi (przede wszystkim z dolegliwościami reumatycznymi).
C - OBJAWY TOWARZYSZĄCE
• Wrażliwość bólowa na ucisk wyrostków kończystych Th4, Th5, Th8.
CZYNNIKI ETIOLOGICZNE
Z uwagi na szczególne powinowactwo i modalności objawów, lek ten najczęściej stosuje się w następujących dolegliwościach:
• zaburzenia czynnościowe przysadkowo-jajnikowe, hiperestrogenizm
• nagle pojawiające się bóle pleców związane z przyjmowaną pozycją ciała
• przypadki przepracowania intelektualnego
• przypadki nadużywania alkoholu
TYP WRAŻLIWY
Osobą dobrze reagującą na Actaea racemosa jest najczęściej kobieta w okresie rozrodczym lub menopauzalnym. Lek ten można stosować również u mężczyzn, w przypadku dolegliwości przypominających dusznicę bolesną, w kręczu szyi, rwie ramiennej, bólach mięśniowych, bezsenności.
Nie istnieje charakterystyczna budowa ciała. Skłonności chorobowe są związane z narządami lub funkcjami, w obrębie których Actaea racemosa wykazuje szczególne działanie.
Zachowanie może niekiedy świadczyć o nerwicy pochodzenia histerycznego, przebiegającej z:
• niepokojem, pobudzeniem ze słowotokiem lub depresją
• bólami mięsniowymi, licznymi kolkami występującymi na przemian z zaburzeniami zachowanie.
W skrajnych przypadkach pacjentka może odnosić wrażenie, że jest bliska obłędu. Uczucie ,,zawieszenia w próżni”, na które zwracali uwagę starsi autorzy, spotyka się rzadko.
Najczęściej Actaea racemosa przypomina Ignatia - ze względu na częsty objaw wzdychania i zmienność objawów, lub Lachesis - ze względu na pobudzenie występujące na przemian z okresami milczenia i smutku. Actaea racemosa wyraźnie różni się od Lachesis występowaniem pogorszenia w czasie miesiączki i wrażliwością na zimno.
PODSTAWOWE WSKAZANIA KLINICZNE I DAWKOWANIE
1 - WSKAZANIA GINEKOLOGICZNE
▲ Zespół napięcia przedmiesiączkowego (w przebiegu którego występuje charakterystyczna bolesność piersi, uczucie ciężaru w podbrzuszu). Lek należy przyjmować dwa razy dziennie w rozcieńczeniu 15 CH, od momentu wystąpienia pierwszych dolegliwości bólowych aż do końca miesiączki.
▲ Zespół miedzymiesiączkowy. Lek należy podawać dwa razy dziennie w rozcieńczeniu 15 CH, od 7. do 15 dnia cyklu.
▲ Bolesne miesiączki: 9 lub 15 CH, pięć granulek w momencie wystąpienia dolegliwości bólowych.
▲ Regulacja czynności skurczowej macicy podczas porodu. Dawkowanie podobne (często na przemian z Caulophyllum).
2 - WSKAZANIA NEUROMIĘŚNIOWE
▲ Kręcz szyi (Lachnanthes), rwa szyjno-ramienna. Lek należy stosować w rozcieńczeniu 9 lub 15 CH, pięć granulek, w zależności od przyczyny bólu.
▲ Posturalne bóle szyjnego i piersiowego odcinka kręgosłupa. Dawkowanie podobne.
▲ Rwa kulszowa. Dawkowanie podobne.
▲ Zapalenie ścięgna (Achillesa). Lek należy podawać w rozcieńczeniu 9 CH, pięć granulek dwa razy dziennie.
▲ Objawy przypominające dusznicę bolesną. Dawkowanie podobne.
▲ Bezsenność występująca u pacjentów odpowiadających typowi wrażliwemu. Lek należy podawać w rozcieńczeniu 9 lub 15 CH, pięć granulek przed snem.
▲ Zaburzenia zachowania. W tym wskazaniu lek przepisywać w rozcieńczeniu 15 lub 30 CH raz dziennie.
